Manuel Terapi Nedir, Yöntemleri Nelerdir?

Manuel terapi, manuel teknikler ve terapötik egzersizler dahil olmak üzere oldukça spesifik tedavi yaklaşımları kullanarak, klinik muhakemeye dayalı bir fizyoterapi veya fizik tedavi yöntemidir.

Manuel Terapi Nedir?

Tıp otoriteleri tarafından da kabul gören manuel terapi, elle yapılan fizik tedavi uygulamasının gelişmiş bir uzmanlık alanı olarak tanımlanır ve pek çok tıp kaynaklarında ağrıyı, fonksiyon kaybını ve zindeliği ele almak için egzersiz, danışan eğitimi ve diğer fizik tedavi yöntemleriyle entegre muayene ve tedavi teknikleri olarak yer alır. 

Manuel terapi aynı zamanda mevcut bilimsel ve klinik kanıtlar ışığında her bir danışanın biyopsiko-sosyal koşullarını da göz önünde bulundurarak uygulanır. Ağrının, vücutta oluşan hareket kısıtlığının ve problemlerin nedenlerini araştırırken çok yönlü hareket ederek kişilerin bedensel, duygusal, sosyal ve mental koşullarını da göz önünde bulundurur.

Manuel terapi el ile belirli bölgelere bası uygulanarak yürütülen bir fizik tedavi tekniğidir. Eller, sırt ve nörovasküler sisteme vurgu yaparak kaslar ve bağ doku üzerine basınç uygular ve vücudun işlevselliğini geri yüklemek için eklemleri manipüle eder. Manuel terapi tekniklerinde amaç, doku ve kas-iskelet ağrısının nedenlerini ele almak ve bu nedenleri ortadan kaldırmayı sağlamaktır. 

Manuel Terapi Ne İşe Yarar?

Manuel terapi, duruş, kas işlevi veya hareketle ilgili ağrı ve problemlerin kaynaklarını ele alarak; 

• Sert eklemler ve kaslar için hareketliliğin geliştirilmesine yardım eder. 
• Kas gerginliğinin azaltılmasını sağlar. 
• Sırt ağrısı veya eklem sorunu gibi kronik bir durumu yönetmek için çözümler üretir. 
• Baş ağrılarının giderilmesine yardım eder. 

Manuel terapi kas, sinir ve kan damarları gibi yumuşak dokuları veya tendonlar, bağlar, deri ve yağ gibi bağ dokuları hedef alarak fiziksel ve nörolojik ağrı durumlarının giderilmesine yardım eder. Kan dolaşımının yeniden sağlıklı ve düzenli bir şekilde çalışmasını sağlayan manuel terapi,  vücutta oluşan ödem ve lenf ödem problemlerinin iyileşmesini destekler. 

Manuel Terapi Teknikleri Nelerdir?

Manuel terapi uzman fizyoterapistler tarafından uygulanmalı ve terapi sonrası iyileşme sürecinin desteklenmesi için fizyoterapistler tarafından önerilen egzersizlerle birlikte yürütülmelidir. Manuel terapide biyomekanik, psikolojik ve fizyolojik olmak üzere üç farklı teknik kullanılmaktadır.

Bir bütün olarak değerlendirildiğinde bu teknikler ağrı yanıtını azaltmak ve esnekliği artırmak için sırt ve eklem çevresindeki sıkı kasları gevşetmeye yardımcı olur. Manuel terapi teknikleri tek tek ele alındığında;

• Dokuları iyileştirmeye ve yeniden şekillendirmeye yardımcı olmak için biyomekanik, 
• Daha iyi ağrı yönetimi için psikolojik ve azaltılmış gerilim, 
• Katılık ve ağrı yoluyla hareketliliği artırmak için fizyolojik teknikler uygulanmaktadır. 

Manuel Terapi Teknikleri Nasıl Uygulanır?

Manuel terapi uygulamasına başlamadan önce danışanlar üzerinde fizyolojik ve psiko-sosyal testler uygulanır. Kişilerin günlük yaşamda uyguladığı oturma, kalkma, yürüme, eğilme gibi temel hareketleri incelenerek fizyolojik olarak ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açan nedenler tespit edilir.

Manuel terapi alacak kişilerin aynı zamanda psiko-sosyal değerlendirmesi yapılarak iş ve aile yaşamında karşılaştığı zorluklar ve stres limitleri ele alınır ve ağrıya neden olabilecek bariyerler tespit edilir. Yapılan üç boyutlu değerlendirme aşamasından sonra manuel terapi tekniklerinin hangi bölgelere ne şekilde uygulanacağı belirlenir. 

Manuel terapi teknikleri aşağıdaki gibi belli başlı kategorilere ayrılmaktadır;

Yumuşak Doku Uygulaması : Kas, tendon ve sinir demetlerine yumuşak doku tekniklerinin uygulanmasıdır. Yumuşak doku çalışması, gerginliği azaltmak, kan dolaşımını iyileştirmek, iltihaplanmayı ve ağrıyı gidermek, yara ve fibröz kas dokusu bantlarını azaltmak için el ile basınç uygulamalarını içerir. 

Mobilizasyon ve Manipülasyon:  Kemiklere ve eklemlere hareketliliği geri kazandırmak için hız, kuvvet ve mesafeyi harmanlayan mobilizasyon ve manipülasyon uygulamaları, ağrıyı azaltmaya, eklem esnekliğini artırmaya yardımcı our ve hareketi kısıtlayan sert ve sıkı dokuların iyileştirilmesini hedefler. 

Strain / Counter-Strain: Pozisyonlama ve İndirekt  Miyofasyal Gevşetme olarak da bilinen manuel terapi yöntemi, nöromüsküler reflekslerle ilgili postural ve diğer yapısal sorunları hedefleyerek akut yaralanmalarda ağrı ve kas spazmını tedavi etmek için kullanılmaktadır.Kronik ağrı için de sıklıkla başvurulan bir yöntem olan Strain/Counter-Strain yöntemi vücudu ve etkilenen dokuları en rahat pozisyonda konumlandırarak; 

• Ağrı ve spazm döngüsünü kesintiye uğratarak, nörolojik sistemde iyileşme hedef alır. 
• Kas spazmını hafifletir,
• Dokuların dinlenme tonunu iyileştirir,
• İşlevi iyileştiren hareketliliği geri kazandırır. 

Kas Enerji Teknikleri: Bodur kasları azaltmaya ve eklem hareketliliğini geliştirmeye yardımcı olmak için karşıt bir güce karşı istemli bir kasılmanın geliştirilmesi tekniğine dayalıdır. Sıklıkla başvurulan bir manuel terapi methodu olan kas enerji tekniği başlıca aşağıdaki çalışmaları içermektedir;

• Masaj
• Traksiyon
• Tetik Nokta Terapisi
• Pasif ve Destekli Hareket Açıklığı 
• Lenf Drenajı ( Lenf ödem tedavisi)
• Yumuşak doku mobilizasyonu 
• Kaslara, fasyaya ve eklemlere odaklanan esnemeler 

Manuel Terapi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Manuel terapi, kas ve yumuşak doku ağrısını, eklem sertliğini, doğru postürü ele almak ve etkili harekete yardımcı olmak için bir tedavi süreci içinde kullanılan uygulamalı bir yaklaşımdır. Manuel terapi uygulamasına başlanılmadan önce, kişinin yaralanması veya durumu, kemikler, kaslar ve nörovasküler durumlar dahil olmak üzere bütüncül bir yaklaşımla kapsamlı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Detaylı tetkik ve inceleme sonucunda oluşturulan manuel terapi programları ile aşağıdaki problemlerin giderilmesi sağlanılmaktadır;

• Sırt ve omurga problemleri (Bel ağrısı, Sırt fıtığı…)
• Boyun ağrısı (Boyun fıtığı, boyun düzleşmesi…)
• El ve Bilek yaralanmaları (Tetik parmak, sinir sıkışması, karpal tünel sendromu…)
• Dirsek ve Omuz problemleri (Donuk omuz, tenisçi dirseği, tendiniti…)
• Kalça rahatsızlıkları (Kalça instabilitesi, Artrit, bursit…)
• Diz rahatsızlıkları (Menisküs yırtığı, patellofemoral ağrı sendromu…)
• Ayak bileği ve ayak rahatsızlıkları (Ayak şişmesi, Halluks valgus…)
• Bir kazadan kaynaklanan yaralanmalar 
• Mesleki yaralanmalar 
• Kas gerginliği ve spazmları 

Manuel Terapi ile Fizik Tedavi Arasındaki Fark Nedir?

Manuel terapi, fizik tedavi alanında bir uzmanlık alanıdır. Geleneksel fizik tedavi yöntemleri, hastalık sürecinin semptomlarını yönetmeye ve tedavi etmeye daha fazla odakanırken, manuel terapi; hastalık sürecinin nedenini belirlemek için daha çok biyo-mekanik, doku bazlı inceleme yapmaya odaklanır. Manuel terapi, semptomlarla birlikte semptomlara neden olan problemlerin tedavisine yönelik, başarılı sonucu yüksek bir terapi tekniğidir. 

Fizik tedavi egzersize dayalı bir yaklaşımı benimseyerek kasları güçlendirmek, dengeyi geliştirmek, mobilizasyonu artırmayı hedefler. Manuel terapi, esneme, eklem mobilizasyonu, yumuşak doku gevşetme gibi uygulamalı bir yaklaşım içerir ve ağrı ve ağrıya neden olan hareket kısıtlılğının giderilmesini sağlayarak, vücudun eski hareket aralığına yeniden kavuşmasına yardım eder.